Arama

Bagapş’tan Sonra Abhazya
Sergei Markedonov(*)

29 Mayıs’a kadar, Abhazya’da siyasal bir iç çekişmenin olacağına dair hiç bir belirti yoktu. Fakat Abhazya’nın ikinci cumhurbaşkanı Sergei Bagapş’ın ölümü ülkenin siyasal gündemini bir gecede değiştirdi. Bagapş beklenmedik bir şekilde ve nispeten genç bir yaşta (62 yaşında) öldü. Daha da önemlisi Abhaz lider ikinci döneminin ortasında olmasına rağmen yerine herhangi bir varis bırakmadan terk-i hayat eyledi.

Fakat, Abhazya Sergei Bagapş’a minnettar. Abhazya halkı onun adını her zaman devletin uluslararası alanda tanınması ile anacak; siyasal ve ekonomik istikrarsızlık, sivil huzursuzluk ve Gürcistan’la savaş teyakkuzu içerisinde geçen zor yıllardaki yönetiminden dolayı da ona müteşekkir olacaktır.

Bagapş, mümkünse çatışmak yerine müzakereyi tercih eden yetenekli bir diplomattı. 2004-2005 yıllarında iktidarın, Abhazya’nın ilk cumhurbaşkanı Vladislav Ardzinba’dan barış içinde devralınması onun çabaları ile oldu. Bu, Sovyet sonrası Gürcistan için bu ulaşılamaz bir hedef olarak kaldı, “demokrasi feneri”ne verdikleri tüm değere rağmen. Bununla birlikte Bagapş’ın ani ölümü Abhazların Altın çağ hayallerini sükuta uğratması dışında, yeni cumhurbaşkanı seçimi hazırlıklarına da zorladı.

Devletin ileri gelen siyasetçilerinden hiçbirisi boş kalan yer için adaylığını açıklamamasına rağmen muhtemel adaylar biliniyor.

Abhazya Anayasasına göre, başkanın ölümü halinde, seçimler yapılana kadar onun görevleri başkan vekili tarafından yerine getiriliyor. Bugün bu kişi, yolsuzluklara karşı sert tedbirler alan, hukuku tavizsiz uygulamasıyla ünlenen Aleksander Ankvab'dır. Sovyetlerde genç yaşta albay olan Ankvab, Gürcistan ile yapılan silahlı çatışma sırasında Abhazya’nın hukuk sisteminin tavizsiz uygulayıcısı oldu; daha sonra Cumhurbaşkanı Ardzinba’nın muhaliflerine katıldı.

Ankvab, 2004 seçimlerinde beş yıldır ülkede yaşamadığı gerekçesiyle cumhurbaşkanlığına aday olamayınca tüm desteğini Sergei Bagapş’a verdi. önce başbakan, sonra cumhurbaşkanı vekili olarak Bagapş’a yakın durdu.

Sonraki aday iki cumhurbakanlığı seçimlerine katılan ve ikinci gelen muhalefet lideri Raul Hacimba. 2004’de Kremlin ve Cumhurbaşkanı Ardzınba onu destekledi. 2009 da aday oldu ama yine muhalefette kaldı. Hacimba bugün muhalefet partisi Abhaz Halk Birliği Forumu’nun liderliğini yapıyor. Elbette üçüncü sefer önüne gelen cumhurbaşkan olma fırsatının cazibesine karşı koyamayacaktır.


Abhazya’da aynı zamanda göreve talip olmayan fakat yarışa etki edecek başka siyasetçiler de var. Bu ikincil aktörlerden biri, popüler muhalefet kanalı Abaza TV’nin sahibi Beslan Butba.

Abhazya Ekonomik Kalkınma Partisi başkanı Butba, Rusya’nın ülkede, devletin finans kaynaklarını da kapsar şekilde agresif yayılmasına karşı çıkıyor.

Göz önüne alınması gereken bir diğer figür iktidar partisi olan Birleşik Abhazya’ya başkanlık eden Daur Tarba’dır. Rusya'daki Birleşik Rusya gibi, Birleşik Abhazya da bir siyasal partiden çok, bir yönetim makinasının parçası gibi. Ve bununla birlikte, Abhaz nüfusunun yüzde on beşini birleştirerek ismiyle örtüşmektedir.

Sonra, yozlaşma ve adaletsizliğe karşı mücadele eden bir imaja sahip, Rusya’nın LDP başkanına benzetilerek sıklıkla Abhazya’nın Jirinıvsky’si olarak anılan “ebedi muhalif” Yakup Lakoba var. Lakoba da gelişen siyasal manzarada bir rol oynayabilir.

Son olarak, ünlü tarihçi ve Abhazya Güvenlik Konseyi’nin eski sekreteri Stanislav Lakoba iyi bir cumhurbaşkanı vekili olabilir. Abhaz diline hakim olmadığı için cumhurbaşkanlığı onun için bir seçenek değil, fakat ek oylamalarda teklif edlebilir.

Tüm farklılıklarına karşın, tüm adaylar hala ortak bir şeye sahip: Hepsi Abhazya’nın bağımsızlığını destekliyor ve devletin Gürcistan ile geçirdiği dönemi mazi olarak görüyor.

Görüşleri Rusya ile ilişkiler konusunda farklılıklar gösteriyor. Genel olarak Moskova ile stratejik işbirliğini destekliyorlar fakat bazıları devletin Rus şirketleriyle kurduğu ilişkilere karşı oldukça ihtiyatlı. Bu grup, devletin Türkiye’de ve AB’nde alternatif ekonomik seçenekler aramasını istiyor.

Moskova için ise durum karışık. Bir tarafta, tüm farklılıklarına ve nüanslarına karşın tüm potansiyel adaylar Rusya hakkında pozitifler; fakat diğer taraftan, önemli olan Abhazya’nın üçüncü cumhurbaşkanının adı değil, halkın duygularının açıkça ortaya konulması. Bunlar Abhazya’daki siyasal gelişiminin daha derin anlaşılması gerektiğinin nüanslarıdır.

Her halükarda devlet zor bir test ile karşı karşıya. Görev, barış içinde, Sergei Bagapş’ın başlattığını devam ettirebilecek kapasitede biri olduğunu ortaya koyan yeni bir lidere geçmek zorunda.


(*) Sergei Markedonov, Birleşik Devletler’in Washington D.C.'deki Uluslararası ve Stratejik Araştırmalar Merkezi üyesidir.

___________________________

Kaynak: http://rbth.ru/articles/2011/06/14/abkhazia_after_bagapsh_13036.html

Tercüme: Kuşba Elif




Yorumlar
Henüz yorum eklenmemiş. Yorum eklemek için tıklayın.