İNGUŞETYA’DA, ÇATIŞMALAR SONRASI GERGİN BEKLEYİŞ SÜRÜYOR…

HABER: KUŞBA EROL

İnguşetya’da ciddi huzursuzluk var. Nazran ve Magas sokaklarında binlerce insan Cumhurbaşkanı Yunus Bek Yevkurov’un istifasını istedi. Sebebi, Cumhuriyet topraklarının kaybına ve devlet statüsünün kaybedilmesine yol açabilecek yeni “Referandum Yasası”…
Protestolar 26 Mart’ta başladı ve 27 Mart’ta yoğunlaştı. Bunun üzerine alanlar gösterilere kapatılırken, bölgeye özel kuvvetler yığıldı. 27 Mart gecesi protestolarına devam eden halk geceyi Magas meydanında geçirdi. Ertesi gün, göstericilerle güvenlik güçleri arasında çatışmalar yaşandı ve iddialara göre 10 güvenlik görevlisi yaralandı. “Defalarca organize provokasyonlar düzenlendi, olaylar tırmandırılmaya çalışıldı. Güvenlik güçleri gece ve sabah protestocuları dağıtmak için toplam üç girişimde bulundu, ancak başaramadılar” diyor insan hakları aktivisti Magomed Mutsolgov Caucasian Knot web sitesindeki blogunda.

PROTESTO SEBEBİ NE?
Sebep, İnguşetya Cumhuriyeti’nde yürürlüğe alınmaya çalışılan yeni Referandum Yasası… Cumhuriyet Başkanı Yunus Bek Yevkurov parlamentodan -protestocuların ifadesiyle “gizlice”- yasanın yeni bir versiyonunu çıkartmaya çalıştı. Yeni yasa metni, cumhuriyetin statüsü, adı, kaldırılması veya başka bölgelerle birleşmesinin yanı sıra sınırlarını ve bölgeleri karşılıklı değiştirmek gibi önemli konularda kararlar almak için ulusal bir referanduma artık gerek olmayacağını söylüyor. Protestocular, yasanın böyle bir ifade ile kabul edilmesi halinde, cumhuriyetin hem devletini, hem de bölgelerini kaybetme tehdidiyle karşı karşıya kalacağını söylüyor.

OLAYLARIN BAŞLANGICI
26 Eylül 2018 tarihinde Ramzan Kadirov ve Yunus-Bek Yevkurov, Çeçenistan ve İnguşetya sınırlarını güvence altına alma anlaşması imzalamış, bunun üzerine 2018 sonbaharında İnguşetya’da kitlesel protestolar yaşanmıştı. Aralık ayında ise Rusya Anayasa Mahkemesi, İnguşetya ve Çeçenistan Sınırındaki Anlaşmayı, Anayasa uygun bularak kabul etmişti. Sonrasında Çeçenya sınırındaki İnguşetyalı muhaliflerin protestosu başlamış ve bu yıla da sarkarak devam etmişti.

AKTİVİST LİDERLER TUTUKLANDI





















AHMED BARAKHOEV
“İnguşetya’nın Desteklenmesi” isimli sosyal hareket tarafından düzenlenen referandum yasasına karşı başlayan miting, 26 Mart’ta cumhurbaşkanının istifasını isteyen gösterilere dönüştü. 27 Mart’ta güvenlik güçleriyle çatışmalar başladı ve çatışmalar sırasında 10 kolluk görevlisi yaralandı. İnguşetya lideri Yunus Bek Yevkurov protestocuların liderlerini sorumsuzlukla suçladı. Sonrasında olaylarla ilgili dava açıldı. Oluşturulan Soruşturma Komitesi, aktivistlerin liderlerini miting sırasında güvenlik güçlerine karşı şiddet kullanılmasıyla ilgili sorguladı. Ardından 3 Nisan tarihinde İnguş protesto liderleri Ahmed Barakhoev, Musa Malsagov ve Barakh Chemurziev hakkında idari tutuklama kararı alındı. Tutuklanan diğer dokuz aktivistle birlikte hep beraber 10 gün süreyle tutuklu kalmak üzere Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nin başkenti Nalçik’e geçici gözaltı merkezine gönderildiler. BARAKH CHEMURZİEV Bunlardan biri olan yaşlı Ahmed Barakhoev 4 Nisan’da açlık grevine başladı.

YAŞLILAR KONSEYİ ve AVUKATLARDAN ZİYARET
8 Nisan tarihinde akrabaları ve kamu kuruluşu olan “İnguşetya Yaşlılar Konseyi Başkanı” Malsag Uzhakhov ve avukat Magomed Bekov, gözaltına alınan İnguş eylemcilere baskı yapıldığı iddiaları üzerine Nalçik’e gittiler.




















MALSAG UZHAKHOV

Nalçik’te Kafkas Knot’a açıklama yapan İnguşetya Yaşlılar Konseyi Başkanı Malsag Uzhakhov, “Bugün Nalçik’e geldik, çünkü tutuklulara karşı şiddet kullanıldığı duyumunu aldık. Olayı yerinde incelemeye karar verdik ve avukatlarla birlikte hapishane yönetimine başvurduk. İki saat süren görüşmelerden sonra, bir avukat arkadaşımız tutuklularla görüştü. Tutuklular şiddet uygulandığı bilgisini doğrulamadı. Yönetim ve aktivistler, yasalara uygun muamele edildiğini söylediler” dedi. Bu arada geçici gözaltı merkezinde açlık grevini sürdüren Ahmed Barakhoev’in insan hakları savunucuları ile görüşmekte ısrarcı olduğu belirtiliyor.

Heyette yer alan Avukat Magomed Bekov, tutuklu Musa Malsagov ve Ahmed Barakhoev ile görüşmeyi başardığını söyledi. Avukat Bekov, “Ahmed Barakhoev, talepleri yerine getirilinceye kadar açlık grevini durdurmayacağını söyledi. Bize [Grigory] Yavlinsky ve [Mikhail] Fedotov’un kendisini ziyaret edeceğini belirtti. Şimdi Moskova’dan gelecek misafirlerini bekliyor” dedi. Öte yandan İnguşetya’daki olaylara Kafkasyalı yurtseverler de ilgisiz kalmıyor. Ulusal kararların toplumu dışlayarak alınacak olmasının kötü bir örnek teşkil ederek diğer cumhuriyetlere de yayılabileceğinden endişe eden yurtseverler görüşlerini açıklıyorlar. Kabardey-Balkar İnsan Hakları Merkezi Başkanı Valeri Hatajuko, kimsenin “ülkelerin bazı iç siyasi süreçlerine müdahale edemeyeceğini, ya da komşu cumhuriyetlerle arasındaki sınır sorunlarına çözüm olarak dar bir kesimin tutumunu empoze edemeyeceğini” söyledi.

VALERİ HATAJUKO'NUN DEĞERLENDİRMESİ
Hatajuko, Kuzey Kafkasya halklarının birlikte savunabileceği ve savunması gereken önemli ilkeler olduğuna inandığını belirttiği Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, “Silahsız, barışçıl bir şekilde toplanmak, demokratik seçimler sürecinde hükümetin bütün üyelerini seçmek, mevcut tüm siyasi ve sosyal güçlerin katılımı ile ülkenin özerkliğiyle ilgili önemli kararlar almak, cumhuriyetlerin bütünlüğünü korumak,… öncelikle anayasal haklarla ilgilidir” diyerek İnguşetya’da yürürlüğü konulmak istenen referandum yasasına yaklaşımını ortaya koydu. Kuzey Kafkasya’nın yumuşak karnı olan sınırlar ve toprak meselelerinin cumhuriyetler bazında sırayla ve sürekli kaşınıyor olması Moskova’nın ipleri elinde tutmada bunu koz olarak gördüğü ve kullanıma hazır tuttuğu şeklinde değerlendiriliyor.